Hunermend Kerîm Şêxo Ji “Bûyerpress” Re: Mixabin! Me Li Qamişlokê, Xwedî, Dost, û Heval Hiştin, Û Keser Û Êş Bi xw er Anîn Xerîbiyê.!!
– Kêlê pakrwanan kêl bi kêl maç dikim, ew tenê dikarin bêjin “em em in”.
– Ez tim vê hevokê dibêjim “Huner ji êşê hez dike” min dixwest bi deng û mûzîkê hinekî kezeba vê civaka bi kul hênik bikim.
– Her ku bûyerek li welatê me diqewime, em li vir lihev dikevin, em nizanin çi bikin.
– Min salê 6 mehan karê giran dikir”Hemmalî”, û bi wan pereyan min albomên xwe tomar dikirn.
– Rewşa me li vir wek ya li welat e, jiber %80’ê hunermend hatine Ewrupayê.
– Hunermend bixwe milkê miletê xwe ne, ne milkê partî û siyasetmedarn e, bandora wan nakokiyan li me dibe.
Hevpeyvîn: Ehmed Bavê Alan
– Di serê her hevpeyvînekê de, pirsa serke, nexasim ku mihvan hunermend yan afrêner be, xwe ji bo xwendevanan bide nasîn?
Navê min Ebdulkerîm Şêxmûs e, navê min yê hunerî Kerîm Şêxo ye, di sala 1980’î de li bajarê Qamişlo jidayik bûme, bavê 3 zaroka me, û li welatê Elmaniyayê niştecî me.
– We kengî û çima berê xwe da stran, mûzîk û dengbêjiyê?
Di sala 1997an de, min berê xwe da mûzîk û hunera Kurdî, bandora êş û azeriya civaka min li min bû, min xwest bi deng û mûzîkê hinekî kezeba vê civaka bi kul hênik bikim, ez tim vê hevokê dibêjim “Huner ji êşê hez dike”. Qet xwesteka min di wê qonaxê de ne li darxistina şahiyan bû, yan jî li navdariyê digeriyam. Xwestek û merema min civak bû, û hunereka pabend bû, ev tiştê ku min anîne ziman di berhemên min yê kevin de diyar in.
“Hunermend bi xwe milkê miletê xwe ne, ne milkê partî û siyasetmedarn e, bandora wan nakokiyan li me dibe, û dixwazim bibêjim ku wê dîrok ewan siyasetmedaran tewanbar bike, ji ber ku îro li hemû parçê Kurdistanê Kurd xwînê didin ji bo azadiya Kurdistanê, divê em li xwîna wan pakrewanan xwedî derkevin”.
– Astengiyên destpêkê çi bûn, û bi çi stayîlî we destpê kir?
Wek her xoretekî ji civaka Kurdî ku berê xwe bide riya huner û mûzîkê, helbet sedema sereke abûrî bû, qet jî malbatê nikarîbû rahêje barê hunera min, min salê 6 mehan karê giran dikir”Hemmalî”, û bi wan pereyan min albomê xwe tomar dikirn, ji xwe pijartina helbest û awazan jî astengî bûn, ji ber min stayîlî herî giran ji xwe re pijirand. Û hîn jî li ser wî stayîlî berdewam im.
– Em li ser ezmûna te a yekem baxivine, strana yekem, yan jî alboma te ya yekem?
Strana min a yekem li ser dayikê bû, û di wê qonaxê de ez xwedî şensekî mezin bûm ku têkiliyên min bi malbata hunermendê nemir Mihemed Şêxo re vebûn, nexasim herdû xortê delal “Birûsk û Birahîm”. Wê têkiliyê bandora xwe li çanda min a hunerî û mîzîkê kir, û helbet ewan hevalê delal pişgirya min jî kirin. Lewma çaxa min alboma xwe ya yekem ku rahişta navê” Her Buhar” derxist pir nav da, û dihat xwestin ji ber ku me di wî heyamî de gelek tiştê nû tevlî mûzîk û stranê kirin, ew di sala 2003an de bû. Strana her buher naskirîb ye, ev parçeyek ji wê stranê: “Her Buhar Gul Dida Min…Vê Buharê Neda Min…Qey Xeyîdiye Yara Min”
– Kerîm Şêxo piştî ku navê wî wek hunermend hat naskirin, berê xwe da biyaniyê, çima hûn koçber bûn?
Piştî ku albom û stranê min hatin naskirin, û wek hunermend nîşan dibûm, barê min giran bû, min di komên kurdî yên filiklorî de kar dikir, nimûne wek “Koma Xelat”, û di hemû konsêrt û newrozan de jî beşdar dibûm, di vê babetê de pir astengî ji min re çêdibûn, ewlekariya rêjîma Sûrî bela xwe li min didan, û ji xwe ez kurdekî bê nasname jî bûm, evan mijaran hişti ku ez di sala 2010an de berê xwe bidim koçberiyê. Berî serhildana Qamişlo min stranek li ser yekemîn Pakrewanê Kurdistana Sûriyê “Silêmanê Adê” çêkir, piştî serhildanê jî min stran li ser Qamişloka berxwedêr çêkirin, mixabin ew Qamişloka ku me xwedî, dost, û heval, li wir hiştin, û me keser û êş bi xwer anîn xerîbiyê.!!
– Careke din jî em ê li ser destpêka te wek hunermed li biyaniyê baxivin, gelo hemû tişt li wir li we nehat guhertin?
Ew rast e, gelek tişt li vir hatin guhertin, hin ji wan erênî bûn, û hin jî neyênî bûn! A erênî ku têkiliyên min bi civaka Elman re vebûn, û min gelek aheng û konsêrt bi wan re lidar xistin, vê tiştê hêzek mezin dida min ku heta ez karibim ez ê huner û filiklora xwe ji civaka Elman re pêşkêş bikim, û ew jî wisa bi huner û filikolra me kêfxweş dibûn, û ew têkilî berdwam in, û li konsêrtê wan têm vexwendin.
– Li biyaniyê we çi cudahiya hunerê dît, we çawa xwe fêrî civaka mûzîka Ewrupî kir?
Li Ewrupayê cudahî di navbera hunera wan û ya me de wek ji erdê hetanî ezman e, ji ber ku ew bi şêwakî akadêmisyon fêrî huner û mozîkê bûne, û em di mal de fêrî huner û mûzîkê bûn, lê ya giring û pêwîst ew e ku em û nifşê ku tê, em baş li ser fêrbûna akadimisyonî biramin.
– Ji xwendevanan re hindekî li ser rewşa hunermendê biyaniyê û têkiliyên we bi hev re baxive?
Rewşa me li vir wek ya li welat e, ji ber %80’ê hunermend hatine Ewrupayê, em li vir jî li hev dicivin, li ser huner û mûzîkê daxfin, konsêrtan lidar dixin, û vê dema dawî em berê xwe didin lidarxistna konsêrtan, ji bo em alîkariya miletê xwe yê ku li welat wek berxwdêr maye bikin. Pirojeyek jî heye ku em karibin Yekîtiyeke Hunermendan çêbikin.
– Gelek dibêjin ku Kerîm Şêxo tiştek li hunera xwe zêde nekiriye, tevlî ku ev 10 sal in hûn li derve ne?
Ev gotin rastî tê de heye, lê gelek sedeman hişt ku ez 10 salan tomarkirnê nekim, lê qet jî dûrî cemawerê xwe neçû bûm, her li ser dika konsêrtan bûn, li gelek ahengan bûm. Li Ewrupayê tomarkirina albomekî biqasî kirîna xaniyekî li welat e, û helbet ji bo ez ji cemawerê xwe re albomeke tije stranên cihgirtî tomar bikim, divabû ku ez xwe ragirim, û min dawî alboma xwe di vê salê de tomar kir, û pêşkêşî cemaweran kir.
– Li welat jî, û niha li biyaniyê jî, çiqasî siyaset û nakokiyên kurdan, bandora xwe li hunermendan dike?
Hunermend bi xwe milkê miletê xwe ne, ne milkê partî û siyasetmedarn e, bandora wan nakokiyan li me dibe, û dixwazim bibêjim ku wê dîrok ewan siyasetmedaran tewanbar bike, ji ber ku îro li hemû parçeyên Kurdistanê Kurd xwînê didin ji bo azadiya Kurdistanê, divê em li xwîna wan pakrewanan xwedî derkevin.
– Bîr û baweriya we bi hunera ku ji bo partî û serokan tê?
Bîr û baweriya min bi hunermendê ku berjewndiya gelê xwe dideyne ber çavê xwe tê, huner tabloyeke firh û mezin e, hunermend dikare bi azadî xwe bixe bin xizmeta gelê Kurd di her çar parçeyên Kudistanê de.
– Em hinekî behsa Alboma te “Şop Û Evîn” bikin, helbet dirêj ma hetanî derket?
Min di vê sala 2016’an de, alboma xwe ya bi navê”Şop û Evîn” tomar kir, du salan min li ser derxistina vê albomê kar kir, min mûzîka vê albomê li Bakurê Kudistanê tomar kir, û li Elmaniyayê min dengê xwe avêt ser mûzîkê, pir ked û wext xwar, bi hêvî me ku bi dilê guhdaran be, niha jî ez xwe ji bo “Vîdiyo Kilîpan” amade dikim, ew jî wê di demek nêz de bin.
Alboma min wisa li ser qapê wê hatiye nivîsandin:
1-Lê Lê. Awaz: Kerîm Şêxo – Gotin: Ehmed Bavê Alan.
2- Negrî. Awaz: Kerîm Şêxo – Gotin: Kerîm Şêxo.
3- Xemê. Awaz: Kerîm Şêxo – Gotin: Şepal Hêvo.
4- Rondik. Awaz: Kerîm Şêxo – Gotin: Şepal Hêvo.
5- Li vê dê. Awaz û gotin: Ehmed Bavê Alan
6- Keçkokê. (Folklor).
Ûd û Cimbiş: Selcuk Isbir. Gîtara Klasîk: Ayhan Tutlu. Gîtara Bas: Savaş Pamubuk. Qanûn: Fîras Şahristan. Kewele û Ney: Mlbrahim Dayln. Keman: Ahmet Bikcan û Ismail Campi û Reza. Qernate: Tekin Ouz. Klarînêt: Suleyman Ors. Pirkêşin: Yildiray Mulayim. Tembûr û Alêktro: Hesen Saz.
Mastrîng: Sînan Bozan. Mîks: Semîr Hisên. Dîzayin: Qasim Derwîş. Foto: Noşîn Malek.
Li vir jî ji dil dixwazim spasiya hunermendê delal Birûsk Şêxo bikim.
– Alboma te “Şop û Evîn” hemû evînî bû we tiştek ji bo şoreşê û şervanên kurd dernexistî, sedem çi bûn?
Min berî şoreşê ev stran amade kirbûn, û ji mêj ve wek min got, ez li ser alboma xwe dixebitîm, lewma hemû stran giran û romans hatine, lê niha min gurzek stran ji bo şoreşê û pakrewanan amade kirine, di demek nêz de ez wan tomar dikim.
– Hûn wek hunermend nabînin ku her 10 salan Albomek qelsbûn e? hûn vê çawe dixwînin?
Nexêr! Her hunermendek rewşek wî taybet heye, û hemû bar jî nayê li ser milê hunermendan, ji ber ku çêkirina albomeke bedew nehesan e.
– Niha gelek alav çêbûne ku hunermend nêzî cemawerên xwe bibe, mînak toreyên civakî, hûn çima wan alavan naxine bin xizemta hunera xwe de?
Belê ev gotin rast e, û ev alavên ragihandinê di toreyên civakî de, rê di navbera hunermend û cemaweran de vekirin, ez bixwe baş wan alavan dişopînim, û stranên xwe jî li wir diweşînim, û têkiliyan jî li wir vedikim, çi helbestvan be, mûzîkjen be, anku cemawer jî be. Rûpela min ev e: Kerîm Şêxo. Youtuba min: kerim shexo
– Bûyerên xemgîn yên ku li Rojavayê Kurdistanê diqewimin pir in, hûn çawe wek hunermend wan êş û xemgîniyan dişopînin?
Her ku bûyerek li welatê me diqewime, em li vir lihev dikevin, em nizanin çi bikin, em dûrî welat in, dixwazim vê tiştê bibêjim ku em di hemû bûyeran de ji we bêtir diêşin, jiber dûrbûna me ji we, ji êşên we, ji xemgîniya we. Bi hêvî me ku rewşa welatê me aram bibe, gelê me pir westiya.!
– Em dixwazin hûn li ser berhemên xwe yên tomarkirî baxivin?
Min di pêvajoya riya xwe ya hunerê de 4 albom tomar kirine ew jî ev in: “Her Buhar” ji 9 stranan bû 2003. “Cenga Jînê” ji 8 stranan bû 2005. “Mam Bi Tenê” ji 8 stranan bû, 2007. “Şop û Evîn” ji 6 strana ye,2016.
– Projeyek heye ku Kerîm Şêxo serdana Rojavayê Kurdistanê bike, û hinek aheng û konsêrtan lidar bixe?
Projeyek min heye ku ez serdana Rojavayê Kurdistanê bikim, lê di projeya min de aheng û konsêrt tune ne, eger li wir ji min hatin xwestin ez amade me ji bo gelê ku serdana xwe hemûyî bikim stran û diyarî miletê xwe bikim.
– Wek hunermendekî ciwan, ji bo nifşê ku tê, hûn çi şîretê li wan dikin?
Ev heyam ji heyamê me bêtir derfet hene ku hunermend were naskirin, ji ber alavê ragihandinê pir bûne, lê ew hunermendê nifşê nû eger nizanibe kîjan helbest û mûzîkê bibjêre wê têk here, û di gastîna hunerê de namîne, bila li xwe miqate bin, li hunera resen jî miqate bin, û dûrî êşa gelê xwe neçin. Ji wan re ev şîreta min e.
Gotin û xwesteka xwe di riya Rojnameya “Bûyerpress” re çi ye?.
Spasiya we dikim ku we ev derfet daye min, ji bo ez nerîn û xwesteka xwe bêjim. Miletê Kurd miletekî zindî ye, jiyanhez e, berxwedêr e, hêviya me di me de heye ku em jî ji xwe re welatekî ava bikin. Kêlê pakrwanan kêl bi kêl maç dikim, ew tenê dikarin bêjin ” em em in”! Mala we ava, di demek nêz de ez ê li Rojavayê Kurdstanê bim.
Ev hevpeyvîn Di Hejmara ” 51″ An De Ya Rojnameya Bûyerpress De Hatiye Weşandin 1.10.2016
