Qadir Egîd
Taxek li Amûdê hebû jê re digotin taxa Filehan; ji ber ku xelkên wê tev de fileh bûn. Gelek çîrok di mejiyên me de li ser vê taxê hatibûn avakirin. Me ew jî ji devê meznan girtibûn:
“Nerin wê taxê, wê Fileh we bidizin, zarokên wan şeytan in, ha ji xwe hebin wê we serjê bikin…..!”
Di pirtûkên me yên dibistanê de, carinan di qorzîka rûpela pirtûkê de û ji neqencbûna çapê, mîna wêneyê xaç dihat çapkirin. Çi rûpela ku ev wêne tê de derbas dibû, hevalên min qorzîka wê diqetandin, lê ez bi vê yekê razî nedibûm û kela dilê min li filehên gawir -li gor civakê digot- hênik nedibû; min rûpel ji kokê de diqetand, û agir pê dixist.
Di jiyana xwe de ez rastî mirovê Fileh nehatibûm, û min ew nedîtibû. Min dîmenin kirêt ji wan re di mejiyê xwe de çê dikir; porê wan heta rûyê wan nixumandiye, neynûkên wan ê dirêj li hev hatine badan, çavên wan di tariyê de diçirisînin, devên wan piçûk in lê dema dixwazin yekî bixwin mîna ê mar vedizile û wê çaxê serê mirov dirêyê.
Ev bingeha şaş dîsan civaka bav û kalên me li ser gawiran di serê me de çandibû; û ew jî gawir in, ew bêhna bihuştê ji dûrbûna heftê salî jî nakin, cihê wan qata nizimtirîn ji agirê dojehê ye, bi Nemrûd û Firewn re ne…
Rojekê ji rojan hevalê min yê halxweş di serê min de xwend:
“Ez nema têm dibistanê, rêvebirê dibistanê (mudîr) hatiye guhertin û yekî Fileh hatiye dewsa wî”
Xwedê ji min re xirab kir, îca ez ê çawa bikim çilo bikim..!?
Wê şevê xew bi çavên miriya bûn bi ê min nebû, tarîtî û qaçaxçî ne bes bûn, îca kula ev ê Fileh jî xwe da ser wan. Sibehê min li deriyê hevalê xwe xist, diya wî ji min re derî vekir, hevalê min hîn di hal û derdê xwe de ye, tenê çavekî xwe vekir, dema dît ku ez im bû ax û ofa wî û di bin lêvê re keniya. Diya wî ji min re got:
– “Serê wî diêşe û îro nayê dibistanê”.
Xwe bi derewa xwe xelas kir û ez di pirkê de hiştim.
Ma ez ji ku ceger dikim derewek wisa bikim, bi Xwedê wê bavê min min daleqîne û ji zarokê taxê re bike ibret. Min paş histê xwe xurand û wê sibeha zû ketim kezeba rê de. Ramanek min dibe û yek min tîne, heta ez li devê deriyê dibistanê rawestiyam.
Min serê xwe dirêj kir hundirê hewşê, şagirt tev mîna bizmarê ku tu wan di erdê de bikutî, di silava alê de ne, deng ji wan dernakeve, tenê dengekî biyan li guhê min ket, min jî ew xweş nas kir; dengê rêvebirê nû, yê Fileh e.
Derkirina serê min di derî re bala hemû şagirtan û hindek mamosteyan jî kişand, yekî ji wan mamosteyan bi ser û çavê xwe bê ku biaxive ji min re got derbas be.
Ev çi ye bavo ma mamoste jî ditirsin ..!
Wekî dizan, li ser serê tiliyên xwe ên piçûk min bazda û xwe li dawiya şagirtan girt. Yê ez li paş wî sekinîm dirêjtirîn şagirt di nav wan de bû, wekî dîwarekî bû, ez jî bê deng rawestiyam. Dengê biyan qut bû, dengê pêlavekê ket dewsê. Bi nêzîkbûna dengê pêlavê, gurmegurma dilê min bilintir dibe, û laşê min di paş wî şagirtê dîwarî de tê hev. Pêlavek reş, nûboyaxkirî, şerwalekî reş bi ser de berdayî li ber min rawestiya. Dilê min ji cihê xwe derket, bi Xwedê îca serjêkirina min e.
– Çima tu dereng mayî? Bi dengekî nerm got.
Ez xweş -tev ku nizanim Erebî- li ber pirsa wî ketim. Min serê xwe ranekir û min bersiv jî neda, tenê min piyên xwe hejan û serê xwe xist ber xwe de. Destê xwe yê hilmxweş di nav porê min re bir, dû re li pişta min xist û vegeriya pêşiya şagirtan.
Porê wî ne dirêj bû, neynûkên wî li hev nebadayî bûn, ez nedizîm, ne jî serjê kirim…!
Min nema bawer dikir ku bibe nîvro, ez bighêm malê û çîroka lehengiya xwe ji hevalê xwe yê xwe nexweş xistî re bêjim.
Piştî pazdeh salan… Di leşkeriya xwe de, ez pêrgî yekî ji bajarê Swêda bûm. Dema min jê re got ku ez kurd im veciniqî û mat ma. Min jê pirsî:
– Çi bi te hat?
Keniya û got:
– Min guman dikir ku kurd por û neynûk dirêj in, çavên wan di tariyê de diçirisînin…. Mirovan serjê dikin…!
