Dawud Çîçek
Operasyona rizgakirina Reqayê ji aliyê Hêzên Sûryaya Demokrat ( YPG û YPJ’ê) ve û bi hevkariya Hêzên Hevpeyamana Navdewletî ku bi serokatiya Emerîka ye, û biryara biçekirina şervanên YPG’ê bi rengekî rasterast ji aliyê Artêşa Emerîkî li ser biryara serokê wî welatî Donald Trump ve; hevsengiya hêzan li Sûryayê guherand.
“YPG” bû hevpeymana sereke ya Emerîkayê, û ew hevsengî berî ku hebûya xeta sêyem ku PYD û YPG’ê bi rê ve dibir kete qonaxeke nû, li hemberî vê yekê Rûsyayê ewlewiyeta xwe ku piştvanîkirina rêjîma Sûryayê ye bi aşkirayî nîşan da û qadên nû yên hevrikiyan derketine pêş; ku Emerîka dixwaze sînorê Sûryayê li gel Îraqê bi dirêjahiya ava Firatê bi temamî bixe jêr kontrola xwe, bi taybetî ji Dêra Zorê ta Bokemalê ; li beramberî wê rêjîma Sûryayê û Îran hewl didin ku derwazeya navbera Şam û Bexdayê vekirî bihêlin.
Li hemberî van pêşketinan, Hêzên Hevpeymana Navdewletî li navçeya Tinifê hêrişî hêzên Sûrî kir, û li rojavayê Tebgayê jî rêjîma Sûrî şervanên YPG’ê bombebaran kir; Emerîkayê jî balafira şer ya Sûrî xiste xwarê û pêwendiyên di navbera Rûsya û Emerîkayê de xiste qonaxeke nû, ev jî nîşana wê yekê ye ku şerê Sûryayê di şerê bi wekalet de dikeve qonaxa şerê rasterast di navbera welatên mezin de, ku hêdî hêdî nexşeya Sûryaya pêşerojê diyar dibe.
Ji aliyekî din ve Turkyê ku hemû hewlên wê têkçûn li beranber razîkirina Emerîkayê ku YPG’ê ji şerê Reqayê dûr bixe; piştî firotina Heleb, Hums û Şamê bo Rûsya beramber berjewendiyên xwe yên bazirganî niha Turkî zêdetir xwe nêzîkî Rûsya dibîne, îro gefan li Efrînê dixwe û hêriş dike wekî tola xwe li YPG’ê veke, û hewl dide ku Efrînê jî radestî Rûsya û rêjîmê bike û qebaheta xwe ku li Sûryayê kiriye , veşêre.
Fermandarê Giştî yê YPG’ê Sîpan Hemo ji rojnameya “Şerq Elewset” re aşkira kir ku Emerîka û Rûsya rêkeftine ku rojavayê çemê Firatê li jêr kontrola Rûsya, û rojhilatê Firatê jî li jêr kontrola Emerîka be, bi wê wateyê rojavayê Kurdistanê ji Dêrîka Hemko ta Kobanî, Minbic,Reqa û piştre Dêra Zorê ya Emerîkayê ye; ji Minbic û wê ve ta Efrîn, Heleb û bajarên din ên Sûrya û Rûsyayê ye, eve jî metirsiyên mezin bi xwe re tîne û Efrîn li derveyî sînorê Rojava dimîne, ji vê yekê neçare pêwendiyên xwe li gel rêjîma Sûrî û Rûsyayê bike û li gor paşeroja çareseriya Sûryayê tev bigere ku niha nediyar û zû ye em behsa wê bikin.
Bi baweriya min, eger Turkî hêriş bike ser Efrînê, wê dawiya xwe bîne çûnkî Turkî hesabê wê nekiriye ku her hêrişek li ser Efrînê, ji sînorê Dêrîkê bigire heta Qamişlo, Amûdê, Dirbesiyê, Serê Kaniyê ta Girê Sipî , Koban û Efrînê ku bi hezaran kîlometr e, dê bi çekên Emerîkî yên di destên şervanan de
bibin agir ser serê Turkyê .
Emerîka bi xwe jî gelekî ji Turkyê têr bûye, û tehemûla wê nemaye ku roj bi roj xwe nêzîkî Rûsyayê dike.
Li aliyekî welatên Ewrûpa jî wekî ku em dibînin ji helwestên Turkyê ne rihet in, û navxweya Turkyê jî dikele; ji ber vê yekê Turkî û bi taybet hikûmeta AKP`ê û Erdogan tiştekî wiha bike, temenê xwe kin dike û eger Turkyê şaşîtiyeke wiha bike gelê Efrînê dê bersîva herî xort bide.
Xewna Turkyê vekirina korîdorekê di navbera parêzgeha “Idlib û Babê” de ye, da ku bikare Efrînê dorpêç bike, piştre jî dagîr bike û bi hinceta ku rêgiriyê li avakirina dewleteka Kurdî li bakûrê Sûryayê bike dewletekê jibo Turkmenan ava bike; lê belê li hemberî wê yekê hêzên YPG’ê û Hêzên Sûryaya Demoqratîk wê bi rizgakirina Cerablus, Bab û ta Ezazê bersîva planên Turkyê bidin.
Gelê Efrînê li hemberî gef û herişên Turkyê û bêdengiya navdewletî serê xwe hilda, û bi yek dengî got “Berxwedan Jiyan e – Serhildan Jiyan e”, gotina xwe kir û nameya xwe gîhand hemû cîhanê.
Gelê rojavayê Kurdistanê û gelê Efrînê dê li hemberî hêrişên dewleta Turk bêdeng nemînin, û çawa ku li Kobanê bi qehremanî li ber xwe dan, dê li çiyayên Efrînê jî berxwedanên mezin binvîsinin û serkeftinên mezin bi dest bixin, çunkî Kurd îro dîrokê bi xwîna xwe dinivîsinin.
Ev gotar di rojnameya Bûyerpress, hejmara 65′an de hatiye weşandin 15.7.2017
